De oversteek

Domburg, 8 december 2009



De Oversteek

Vrijdag 20 november was het dan zover, om 17.30u hebben we losgegooid en zijn we vertrokken. De hele dag zijn we bezig geweest met boodschappen doen, de website, klusjes en vooral ook de motor controleren. Het lijkt dat die nu eindelijk op orde is. Ook kregen we nog bezoek van Vickey en Olous met kids (Canada), wij zijn hun tegengekomen op La Gomera, zij zijn deze ochtend vanuit Gambia aangekomen. Ook nemen we afscheid van de Ieren Eileen en Mark die onze meiden nog meenamen naar het centrum voor een ijsje.
We hijsen de zeilen en doen er voor de zekerheid een rif in. Eerst komen we tussen de eilanden in een luwte terecht, precies het tegenovergestelde van wat je zou mogen verwachten. Tussen de eilanden is juist sprake van sterkere wind (acceleratie zone ) dan normaal. Een uurtje later is de situatie weer normaal, er is een goede wind, we heb ben nog een (klap)gijp , maar daarna gaat het goed. Het wordt al snel donker en in de nacht neemt de wind sterk af, dus motoren we voor een paar uur, we zien die nacht twee zeiljachten. De volgende ochtend is de wind weer terug en neemt deze toe tot ruim 20 knopen (windkracht 5) We gaan de tweede nacht in met een dubbel rif.

Een dag op zee
De volgende dag moet iedereen toch wel wennen. Het schip schommelt behoorlijk, er staat de hele dag een flinke wind (20 kn). ’s Ochtends moet Silke even overgeven, dat lucht wel op. Ook redden we die dag twee vliegende vissen, die op het dek zijn geland. Valt niet mee om zo’n glad visje vast te pakken en weer terug te gooien. Om 18.00u nemen we de afstand op, 160 mijl in 24 uur, niet slecht voor een 1e dag. Om 6.30u neemt Henri de wacht over van Akke, Akke heeft er dan 4 uur opzitten. Ik doe het nog even rustig aan en zet de wekker op 15 minuten. Een uur later wordt ik gewekt door Lotte en Silke, die zijn vroeg vandaag! Daarna ontbijten we. Silke droog brood, Akke fruit en Lotte en ik yoghurt met muesli. Na het ontbijt halen Akke en ik het rif uit het zeil. Er staat een lekkere wind, pal van achter. Het grootzeil staat over bakboord en de fok over stuurboord. De kinderen zijn die ochtend bezig met school en ze lezen wat. Als het lunchtijd is maak ik broodjes met worst. Na het afwassen doen we de afwas, daarna een spelletje kolonisten. Verder lezen we veel, momenteel lees ik het boek ‘Eten, bidden en beminnen.’ Om 17.00u borrelen we, Akke en de kinderen doen een spelletje. Om 17.30u noteren we de afstand van het afgelopen etmaal, 165 mijl, waar we weer heel tevreden mee zijn. Ik haal een weerbericht op via Iridium, dat is onze satelliettelefoon. De verwachtingen zijn mooi, een wind die iets afneemt tot 15 knoop. Ons eten is de maaltijdsalade die ik de dag ervoor heb gemaakt voor 2 dagen. Na het eten lezen de kinderen wat, daarna naar bed.

We hadden al een rif gezet, maar rond middernacht zetten we er nog een, de boot begon zo pal voor de wind te veel te slingeren, waardoor het erg onrustig varen werd. Om 2.00 uur nam Akke het over, toen ik om 6.30u wakker werd, ben ik toch maar eens gaan kijken. Ze had ruim 4 uur wacht gelopen, d.w.z. elke 15 min de wekker zetten, kijken of er boten zijn en proberen zoveel mogelijk te slapen. De komende 10 dagen zullen we geen boten zien! Rond 8.00u werd Lotte wakker, Silke werd om 9.00u wakker.
’s Middags maakt Akke wentelteefjes. De kinderen vonden het zalig. We proberen elke middag een nieuw ‘recept’ te verzinnen. ’s Avonds doen we een spelletje kolonisten. Akke wint, daarna hebben we lasagne die Lotte en Akke gemaakt hebben. Ook nu weer genoeg eten voor twee dagen. De wind neemt die avond af tot een geriefelijke 15 knopen (windkracht 4), de swell wordt al snel minder, het vaart veel lekkerder op die manier. In de ochtend moet de motor aan, de accu’s moeten worden bijgeladen. Ik had jullie beloofd nog iets over de techniek te vertellen, dat lijkt mij nu een goed moment.

Techniek
In 1997 hebben wij zonder kinderen (op de terugweg was Akke zwanger) ook een rondje Atlantic gedaan. Dat was met onze Etap 26, die ik samen met mijn broers Rene en Alain had. Ook toen speelde techniek een belangrijke rol, momenteel is dat alleen nog maar ‘beter’ geworden. Hiermee bedoel ik dat alle technische ontwikkelingen natuurlijk heel plezierig zijn, het maakt het zeilen makkelijker en ook veiliger. Via onze Iridium satelliettelefoon bijvoorbeeld kunnen we dagelijks weerberichtjes opvragen, de kinderen hebben een eigen laptop, wij hebben er eentje voor dagelijks gebruik en we hebben nog een notebook waarop Iridium en elektronische navigatiekaarten staan. Mocht onze Furuno-plotter (een soort Tom-Tom op het water) het niet meer doen, dan hebben we nog een reserve systeem. Dus erg veilig. Tot zover hartstikke prachtig, maar het heeft ook een keerzijde. Het begint met ‘alles moet het wel doen’. Het moet geïnstalleerd worden en je moet er mee om kunnen gaan. Van nature ben ik geen techneut, in principe ben ik ook van mening dat een apparaat dusdanig eenvoudig moet zijn, dat je geen gebruiksaanwijzing nodig hebt. Dat gaat natuurlijk niet altijd op. Zo had Eric elektronische kaarten op onze notebook geïnstalleerd. De GPS-muis had echter moeite met het vinden van zijn positie. Uiteindelijk heb ik met hulp van anderen maar een nieuwe set kaarten (van MaxSea) op onze notebook gezet. Als ik ‘samen’ zeg, bedoel ik eigenlijk dat ik eerst aan Toine van de Brandaan gevraagd heb naar zijn mening. Vervolgens heeft Jeroen vlak voor zijn vertrek uit La Gomera de MaxSea kaarten gekopieerd en op onze laptop geïnstalleerd. Uiteindelijk heeft Claudio de GPS- software opnieuw geinstalleerd en de juiste COM-poort gevonden. Het fijne van al die zeilers is, dat ze gelukkig allemaal graag willen helpen. Heren, nogmaals bedankt.
Gelukkig heb ik onlangs ook een ‘technisch’ probleem zelf kunnen oplossen. Onderweg van La Gomera naar de Kaap Verden deed onze Iridium het niet. Op de Kaap Verden de leverancier gebeld, het bleek dat er een keer een update is geweest, die was per mail binnengekomen en ik dacht dat het wel spam zou zijn. Dat was het dus niet. Van de website vervolgens de update op mijn laptop gezet (mijn notebook deed het dus niet). Vervolgens gekopieerd naar mijn noteboek en vervolgens geïnstalleerd. Testen en toen deed die het weer. Eigenlijk was dit een hele overwinning voor mijzelf. Ik durf de stelling wel aan dat voor een rondje Atlantic het kunnen omgaan met techniek in het algemeen (motor, elektronica, apparatuur) belangrijker is dan het techniek van het zeilen. Ik merk ook om mij heen dat velen een behoorlijke technische achtergrond hebben, maar daarnaast ook prima kunnen zeilen.

Dan zou je mogen veronderstellen dat je er met drie laptops toch wel aardig bent. Nee hoor, Eric van de Trinath vroeg mij of wij geen I-pod aan boord hebben. Ik had eigenlijk geen flauw benul wat een I-pod was, ja het had iets met muziek te maken. Naar de winkel met de vraag dat ik een Apple I-pod van 8 of 16 gigabyte wilde hebben. ‘We hebben er ook een van 122 gigabyte, mijnheer’, was het antwoord van de verkoper. ‘Dat kost u slechts 4 tientjes meer, mijnheer’, vervolgde hij er aan toe. Dus die van 122 werd gekocht uiteraard met een heleboel accessoires. Vervolgens terug naar Eric met de vraag ‘hoe komt al die muziek nou in dat apparaatje?’. Eric heeft vervolgens de I-pod die nog in de doos zat in ontvangst genomen en ruim 12.000 muzieknummers geïnstalleerd, daarnaast nog een heleboel audioboeken (heel erg handig) en DVD’s. Gelukkig heeft Akke nog een ‘dockingstation’ (een soort versterker/geluidsbox) als verjaardagscadeau voor mij gekocht, zodat we de muziek ook konden beluisteren. Het is wel een heel erg gaaf apparaatje, waar we veel gebruik van maken!
Dan even weer terug naar die prachtige techniek. Dat heeft wel stroom nodig en dat is op het water wel even iets lastiger als thuis. Zo hebben we op onze boot 7 accu’s, twee voor de motoren, één voor de elektrische lier, één voor de ankerlier en drie accu’s voor licht, koelkast, navigatie en heel belangrijk de stuurautomaat. Deze is onmisbaar maar verbruikt wel stroom. Op onze opbouw hebben we vier zonnepanelen die voor de nodige stroom moeten zorgen. Tijdens onze oversteek was onze koers dusdanig dat het grootzeil vanaf 12.00u de zon wegnam voor de zonnepanelen. Dus motor starten om gedurende een uur of vier de accu’s op te laden. Gisteren hebben we een iets andere koers gekozen, het zeil staat nu over stuurboord, maar al twee dagen hebben we bewolking. Wel lekker voor ons, omdat het niet zo warm is, maar niet goed voor de energievoorziening.
Dan even terug naar onze reis van 12 jaar geleden met ons Etapje. We hadden toen al één laptop en een ouderwetse radio/CD speler. Voor de oversteek van de Canarische Eilanden naar de Carieb (2.800 mijl in 24 dagen) hadden we een windvaanstuurinrichting achter op het schip, een mechanisch systeem wat geen stroom verbruikte en het altijd deed. Als er geen wind was, zette we de motor aan, waarmee de accu’s werden geladen voor o.a. de koelkast. Op een catamaran werkt zo’n windvaanstuurinrichting niet, nou maar hopen dat de stuurautomaat niet stuk gaat.

De kans dat je een ander schip tegenkomt onderweg is relatief klein tijdens deze oversteek. Die plas water is immers zo groot. De grote schrik van een zeiler is een aanvaring met een container o.i.d. Woensdag 25/11 horen we ineens een enorme klap en voelden we een klap met terugslag aan stuurboord. We schrikken ons rot en vliegen , met z’n allen tegelijk, naar buiten. We zien achter de boot een enorme bruine plas opborrelen. Even later komt een WALVIS , achter onze boot boven water. Deze heeft liggen slapen (overdag slapen ze en ’s nachts gaan ze op jacht). Onder andere omstandigheden was dit bezoek, zo dichtbij, een uitgekomen droom geweest. Nu kijken we ontstelt naar ‘de long-finned pilot whale’ en zijn goed aangeslagen. We mompelen verdrietig ons excuses. Zo’n grote plas… Het zwaard, wat gelukkig niet diep stak (zowel voor de walvis als voor ons), is waarschijnlijk als een mes door zijn huid gesneden. Wat we zagen was zijn bloed. Silke vraagt: ‘Gaat hij nu dood?’ en ze kan haar tranen nauwelijks bedwingen. Als antwoord geven we dat een walvis heel groot is en dat een snee weer kan helen!?! Een uurtje later zie ik, voor het eerst, de dieptemeter ineens op 2,8m springen (normaal is het een paar duidend meter diep en geeft die niets aan), zou het die walvis zijn geweest? Hij/zij blijft in onze gedachten! Het gebeurd later regelmatig dat we aan de diepte meter zien dat er ‘iets’ onder de boot zwemt. We kunnen door het vluchtluik helaas niet waarnemen.
Die dag hebben we ook 2x een squall, een soort tropische regenbui. Deze kan vergezeld gaan met veel wind, de eerste keer gelijk reven maar niet veel wind. Wel barstte de regenbui in alle hevigheid los, ik was drijfnat. Akke haalde snel shampoo en conditioner en ging snel haar haar wassen. Lotte en Silke volgden natuurlijk ook. De tweede keer hadden we wel ineens veel wind, blij dat we weer gereefd hadden.


Halverwege
Do 26/11 zijn we na 6 dagen varen halverwege. We hebben 950 mijl afgelegd, een gemiddelde van 160 mijl, waar we heel tevreden mee zijn. We vieren dit, de kinderen krijgen een doosje playmobiel met daarin poppetjes. Meteen wordt de paarden manege tevoorschijn gehaald en wordt er gespeeld! Ruim drie dagen spelen ze met de manege en is het bijzonder gezellig. Soms gaat het in de namiddag over in ruzie. Ze kunnen zeker bij zo’n oversteek alleen met elkaar spelen en het leeftijd verschil speelt hierbij ook een rol. De belevingswereld is zo nu en dan compleet anders. Natuurlijk zijn er ook spelletjes die we samen doen - kolonisten is hierbij favoriet- en ook school zorgt voor de nodige afwisseling.

Opeens voelen we dat onze boot uit het roer loopt en een klapgijp maakt. De bulletalie ziet vast, maar we komen wel dwars op de golven te liggen. In deze situatie zijn we bijzonder gelukkig met de GYB EASY die de gijp rustig laat verlopen. Akke merkt op dat één van onze opklapbare roeren omhooggeschoten is, de krachten worden dan te groot, waardoor de boot uit het roer loopt. De lijn die het roerblad naar beneden houdt is doorgeschavield. Het valt nog niet mee om het roer tijdens het varen naar beneden te duwen, ik bevestig een nieuwe lijn en na een kwartier zit alles weer op zijn plaats. Ook de lijn aan bakboord dient vervangen te worden, dat is echter lastig tijdens het varen (het roer kan dan immers omhoogkomen) en we besluiten te wachten tot we in Suriname zijn of dat de wind een stuk rustiger wordt.

Het weer
Wat dit laatste betreft, we maken gebruik van de passaatwind die langs de evenaar loopt en van oost naar west waait met een kracht van momenteel 15 knopen, al dagen zit de wind op dit niveau, soms wat minder, maar vaker wat meer. Het zorgt voor mooie snelheden, ’s avonds zijn we (nog) voorzichtiger en zetten zo nodig een rif ook al is dat in eerste instantie niet nodig.
De weersvoorspellingen halen we binnen via onze Iridium satelliettelefoon. Elke ochtend versturen we een mail, kort daarna krijgen we dan van het betreffende gebied de windvoorspelling. Het maakt het zeilen relatief eenvoudig, maar zoals al gezegd, zijn we liever iets te voorzichtig en zetten af en toe een rif terwijl we achteraf zeggen dat het niet nodig was geweest. Ook raken we met ons tweeën aardig bedreven in het reven, soms gebeurd dit midden in de nacht met een zaklantaarn. Wel hebben we geluk dat we de maan mee hebben. Elke avond als het donker is, is die er al. Hij wordt ook steeds voller, ik denk dat we bij aankomst in Suriname wel volle maan zullen hebben. In de loop van de nacht verdwijnt de maan, maar gelukkig wordt dit steeds later. In combinatie met de sterren hebben we vaak schitterende nachten.

Koud hebben we het natuurlijk ook niet. Overdag komt de temperatuur in de boot al snel op een graag of 30. De wind houdt het gelukkig een beetje koel. ’s Nachts zakt de temperatuur iets tot 27 of 28 graden. Onze kleding blijft beperkt tot een onderbroek en enkel een T-shirt. Silke heeft vaak helemaal niets aan. Op een ochtend worden we gewekt door een regenbui. Het was net licht geworden, wat slaperig constateerden we dat de wind toenam. ‘Zullen we nog een rif zetten?’ ‘Daar is toch geen tijd meer voor’, antwoordde Akke. En inderdaad, de regen werd een schitterende tropische bui. Lotte was ook wakker geworden. ‘Wil je niet douchen?’, vroeg ik aan Lotte. Daar was het nog wat vroeg voor vond ze. Regelmatig maken we gebruik van een regenbui om te douchen. Gelukkig zat er geen wind in deze bui.

Sinterklaas
Zondag 30 november besloten Lotte en Silke hun schoen te zetten voor Sinterklaas. Er werd een briefje geschreven, vervolgens vraagt Silke om een wortel voor het paard van Sinterklaas; Americo. Die waren inmiddels op, maar een appel was een goed alternatief. Er werden Sinterklaasliedjes gedraaid en ze bedachten hoe Sinterklaas zou komen. ‘Per boot natuurlijk’; was de reactie van Silke. De volgende ochtend zat er inderdaad een ‘cadeautje’ in. Echte lekkere ‘kruidnootjes’ (die wij als cadeautje hebben gekregen bij ons vertrek van Tanja en Jaap of was het Rob en Afra). De volgende ochtend waren ze vroeg op en even later zaten ze aan een ontbijt van ‘pepernoten’. Het viel Silke op dat de nootjes in een servetje zaten die wij ook aan boord hebben. Silke gelooft,ineens, weer in dat heerlijke kinderfeest waar zoveel ruimte is voor fantasie. Na 5 december zal het weer anders zijn. Wij genieten er van! Silke geeft aan dat ze het jaarlijkse Sinterklaasfeest, met de Sonnema familie, bij pake en oma mist.


Schade
Tja, en dan gaat het op het laatst toch nog fout. Op de één na laatste dag zien we een squall aankomen, bij het reven gaat ons licht weer zeil (screetcher) die op de spinakerboom staat klapperen. We proberen het alsnog op te rollen, maar de krachten zijn te groot en het wordt alleen maar erger. We surfen ondertussen met 12 knoop van de golven af in 25 knopen wind (windkracht 6). We besluiten de screetcher naar beneden te halen, hij slaat tegen de reling aan en begint te scheuren. Ook een sceptor (hier hadden we al eerder een scheurtje geconstateerd) van de reling breekt af. Even later neemt de wind af en kunnen we restanten bergen. De screetcher ziet er zwaar gehavend uit, hopelijk kan deze nog gerepareerd worden. Het is wat het is!

Aankomst
Na 12 daqen varen komen we op dinsdag 2 december aan in Parimaribo. We varen in 3 uur met de stroom mee de laatste 30 mijl naar Domburg, de plaatsnamen klinken hier erg vertrouwd. Er zijn daar een tiental moorings (=boei), waarvan er nog één vrij is, waar we een lijn aan vast kunnen maken. In Rita’s Restaurant onder het genot van een djogo (1 literfles Parbo bier) zien we Kees en Trees van de Rebel weer. Ook ontmoeten we de andere Nederlanders. We genieten van het heerlijke Javaanse eten en de relaxte gezelligheid in het HEERLIJKE Suriname!!!