De oversteek

De oversteek,15 mei 2010

Maandag 27/4 vertrekken we vanaf Anguila, ons laatste Caribische eilandje ten noorden van Sint Maarten. De avond ervoor hebben we nog geborreld op het prachtige strand bij Elvis Beach Bar, we keken over de baai met het heldere blauwe water en realiseerden ons dat we vandaag de laatste duik hadden in dit warme zeewater van 27 graden, op de Azoren is het water ruim 10 graden kouder.
De afstand naar de Azoren bedraagt ruim 2.200 mijl als je min of meer een directe koers vaart. Het risico hiervan is dat je zonder wind kan komen te zitten in het ‘ Azoren hoog’ , een hogedruk gebied wat zich bijna altijd ontwikkelt in het voorjaar. Het alternatief is eerst naar het noorden, richting Bermuda en zodra er westelijke winden zijn afzwenken naar het oosten, Nadeel van deze route is dat de kans op slechter weer zeker in mei veel groter is. Wij gaan met de dieseltanks en jerrycans met diesel gevuld voor de directe route.

Maandag 27/4
We vertrekken ’s ochtends om 7.00u, bewust vroeg omdat we niet ingeklaard hebben op Anguila en customs en immigration beginnen om 8.00u. Waarom we niet inklaren? We zijn een beetje moe van het invullen van formulieren, daarnaast begrijpen we uit de pilot dat als je gelijktijdig inklaart en weer uitklaart, je de volgende dag moet terugkomen om de papieren op te halen en daar hebben we dus geen zin in.
De 1e dag valt meestal niet mee, zeker niet als er een behoorlijke wind is van 20 knopen (windkracht 4 tot 5), waardoor er een hobbelig zeetje staat met een deining uit het noordoosten. Akke en Silke moeten overgeven, Lotte voelt zich ook alles behalve lekker. Het eten bestaat uit crackers, een appel en wat muesli. ’s Avonds wordt de wind minder en de zee rustiger.

Dinsdag 28/4
We hebben best wel een goede nacht, de wind is wat gaan draaien van oost naar zuid - oost, de deining neemt af en we besluiten een meer noordoostelijke koers te varen. Ons 1e etmaal hebben we 180 mijl afgelegd, iets dat we zeker niet gaan volhouden, aangezien de directe route bekend staat om weinig wind. Om 12.00u hebben we een broodje knakworst, Akke houdt het bij crackers. Ik probeer een weerberichtje via de satelliet telefoon op te vragen, maar dat lukt niet! In Sint Maarten deed die het nog. Later kom ik erachter dat ik mijn wachtwoord niet heb ingetoetst, ik kreeg wel een foutmelding, maar niet wat ik fout deed. De wind neemt verder af tot 10 knoop, windkracht 3, en we hijsen ons wit blauwe lichtweerzeil; de sreetcher. Het gaat lekker en we spelen met z’n allen een kaartspel. Al snel horen we de screetcher klapperen, er zit een scheur in en tegen de tijd dat we het zeil naar beneden hebben, zit er een flinke scheur in van een meter of vijf! Dit is goed balen, want juist met weinig wind is dit een ideaal zeil, we zullen het vast nog wel gaan missen. ’s Avonds eten we lasagna.

Woensdag 28 april
Afgelopen nacht hebben we een uur of vier op de motor gevaren, we gebruiken meestal de stuurboord motor, omdat deze ook de (nieuwe) accu’s opladen. Onze tweede dag op zee hebben we 144 mijl afgelegd, gemiddeld 6 (zee)mijl per uur waar we best wel tevreden mee zijn. Met onze Iridium hebben we mailcontact met Gerrit, zijn advies vergelijken we met onze weerkaartjes. ’s Avonds hebben we nasi met nog verse groenten. Onze derde nacht is schitterend, er staat een volle maan, geen bewolking en de sterrenhemel maakt het compleet. Akke neemt de wacht van 1 tot 5 uur! Ze houdt het beter vol dan ik, ik heb liever de wacht als het licht wordt.

Donderdag 29 april
Het afgelopen etmaal hebben we 129 mijl afgelegd, best nog wel mooi gezien de weinige wind die er is. De kinderen zijn inmiddels geheel ingeslingerd, Akke heeft het nog wat moeilijk. We starten school weer op, met Lotte oefen ik aardrijkskunde, best wel leuk. Onze snelheid zakt soms terug tot 4 knoop (=zeemijl per uur). We proberen onze spinnaker, dit is een enorm lichtweerzeil die we slechts één keer gebruikt hebben in Engeland, maar toen hadden we Ingrid en Alwin aan boord. Om het zeil zit een enorme slurf, het zeil met slurf hijs je in z’n geheel omhoog en dan is het de bedoeling om de slurf met een lijn omhoog te trekken. Als we het zeil met slurf omhoog hijsen zien we dat boven in de slurf om haar as, draait we hebben er uiteindelijk geen vertrouwen in het zeil van ruim 100 m2 te hijsen. Bovendien willen we zeker weten dat we het zeil ook weer beneden krijgen!
In de avond trekt een (koud)frontje over, het waait even hard en we zetten snel een rif. Het begint te regenen en Silke gaat douchen. Het wordt kouder merken we. We hebben de Carieb nu echt achter ons gelaten en sinds een half jaar halen we onze lange broeken en truien weer tevoorschijn. Wanneer het donker wordt zien we geen onderscheid tussen water en lucht, er is geen horizon te zien. Alles is zwart, alsof je in een lift zit zonder licht. Gelukkig klaart het later op en zien de horizon weer door het licht van de maan.

Vrijdag 30 april
Koninginnedag! De koningin en haar familie vieren dit in Zeeland dit jaar, voor ons echter geen rommelmarkt. Ik doe een oranje trui aan, ook staat onze gerafelde vlag fier te wapperen, maar dat is elke dag zo. We hebben 80 mijl afgelegd, een dieptepunt. We hebben nu een zachte NO-wind en daar willen we precies naar toe. De kinderen krijgen weer een klein cadeautje, het fraaie boek ‘De zee, aan kinderen verteld’, de mooiste foto is de boeg van een enorme supertanker met vlak voor de boeggolf een spelende dolfijn. ’s Avonds eten we ravioli uit blik, ons verse groenten is nu nagenoeg geheel op!

Zaterdag 1 mei
We klokken 93 mijl, gelukkig iets meer. De grib-files (weerkaartjes) geven aan een hogedrukgebied ten NW van ons, vandaag krijgen we nog NO-wind, maar deze zal gedurende de dag gaan draaien naar het N en morgen NW. We motoren veel, maar in de loop van de middag krijgen we wind en kunnen we de motor afzetten. Het gaat niet hard (4 tot 5 knoop), maar gelukkig wel in de goede richting. Voor Lotte staat geschiedenis op het programma, ook erg leuk! Lotte denkt er anders over omdat ze sneller dan anders vol zit met informatie. We halen de dekbedden weer tevoorschijn, ook overdag slapen we regelmatig bij vanwege het wachtlopen in de nacht. Het luik zetten we open voor frisse lucht en onder het dekbed is het lekker warm.

Zondag 2 mei
We hebben 108 mijl afgelegd, gelukkig weer iets meer. In de loop van de dag neemt de wind toe, we steken zelfs een rif. Lotte is 11,5 jaar en besluit het te vieren; je moet toch iets te vieren hebben! ’s Avonds hebben we Koopmans pannenkoeken, een echte feestmaaltijd.

Maandag 3 mei
We klokken 148 mijl, waar we heel tevreden mee zijn. In totaal hebben we nu 884 mijl afgelegd, we moeten nog 1.350 mijl. Nog niet halverwege, maar het schiet op. De wind neemt af en draait naar het noorden. De weerkaartjes zien er goed uit voor de komende dagen. We maken gebruik van de Iridium om onze schoonzus Hanneke, via de mail, te feliciteren met haar verjaardag. Om 17.00u borrelen we met een nootje of een chipje. We drinken tijdens de overtocht geen alcohol. Na de borrel spelen we een spelletje kolonisten, Silke luistert naar een ‘luisterboek’. Om 22.00u neemt Akke de 1e wacht. Om 0.30u neem ik het over. Om 3.00 neemt Akke het over, waarna ik het weer overneem om 6.00u.Kortom geen wachtschema’s meer voor ons, wij laten het natuurlijk verlopen en dat werkt prima voor ons! Gelukkig is het dan licht aan het worden, de dagen worden weer langer naarmate we noordelijker komen en dat is heel plezierig.

Dinsdag 4 mei
We hebben de hele nacht op de motor gevaren, dus ’s ochtends eerst maar eens even tanken. Er gaan 3 jerrycans van 20 liter in, totaal 60 liter en dat valt wel mee. We hebben 180 liter in jerrycans en 240 liter in de twee tanks. Het ochtendritueel bestaat daarnaast uit zeilen stellen, de wind vergelijken met de weerkaartjes en de boot op orde brengen. De wind is gedraaid naar NW, maar is met 5 knoop wel heel zwak. Ten noorden van ons zit wind en een depressie, maar daar zullen we geen last van hebben. We schatten in hoeveel mijl we het afgelopen etmaal hebben afgelegd en we maken de boot van binnen schoon. Daarna ontbijten als iedereen wakker is, Silke is altijd de laatste die opstaat. We hebben met onze Iridium satelliettelefoon mailcontact met de Rebel, zij zijn 10 dagen eerder vertrokken, maar konden vanwege depressie niet verder naar het noorden. Zij hebben flinke wind over zich heen gekregen (45 kn, windkracht 8) en hebben besloten bij te gaan liggen. Hierbij wordt het schip min of meer stilgelegd onder klein zeil. Erg leuk om contact met hen te hebben dankzij de moderne techniek. De wind neemt toe tot een matige windkracht 4 uit het NW. Het tijdverschil tussen de Carieb en de Azoren is 4 uur en we verzetten met tussenpozen van een paar dagen de klok 1 uur vooruit. We besluiten het laatste uur te doen als we op de Azoren aankomen.

Woensdag 5 mei
Van de festiviteiten rondom bevrijdingsdag merken wij weinig. We klokken 131 mijl en dat is een mooie afstand, de dag ervoor haalden we 119 mijl, dus elke dag weer iets meer. De wind neemt toe tot 15 knoop, vlak voor het donker wordt leggen we toch maar een rif in het zeil.. We liggen daardoor erg comfortabel en over de snelheid hebben we ook niet te klagen. Als Akke, op een gegeven moment, water inschenkt en zich steeds schrap houdt om het te volbrengen krijgt ze een ingeving. Door in de beweging mee te gaan en in een korte pauze tussen de ‘verplichte’ bewegingen de armen te gebruiken, is er een prima dans van te maken. Lotte en Silke lachen want dansen doe je op je favoriete muziek. We spelen een spelletje kolonisten en ’s avonds hebben we macaroni met, wie wil, gehakt uit blik van de keurslager. ’s Nachts zijn we nog een keer bezig als de wind duidelijk toeneemt tot > 20 knopen (windkracht 5) en steken we een 2e rif in het zeil. Het is pikkedonker dus we hebben een zaklantaarn er bij nodig. Gelukkig zijn Akke en ik inmiddels goed op elkaar ingespeeld en 2 minuten later zit het rif er in. De zeilers onder jullie zullen zich misschien afvragen ‘zo hard waait het nu toch ook weer niet?’. Onze windmeter zit achter op onze vleugel op 3m hoogte, normaal zit de windmeter boven in de mast op een hoogte van ca 15m. Op 15 m waait het altijd harder dan vlak boven het zeeoppervlakte. Feitelijk geeft onze windmeter de windsnelheid te laag aan. Daarnaast zijn we gewoon nog voorzichtiger tijdens de nachten!

Donderdag 6 mei
We klokken als dagafstand 155 mijl, dus dat gaat goed. Sommige zeilers vinden het prachtig om zo lang mogelijk over de oceaan te varen, een oversteek van 30 dagen vinden ze heel plezierig. Wij zijn inmiddels stiekem aan het uitrekenen hoeveel dagen we nog moeten varen. Zeilen is leuk, maar het aloude gezegde “Het leukste van zeilen is het moment dat je de haven binnenvaart’” geldt zeker voor ons. Vandaag is de 11e dag op zee, en een dag of 6 zijn we zeker nog onderweg. De wind blijft met ruim 15 knoop lekker waaien. Als lunch maken we tosti’s, we hebben in Sint Maarten brood gekocht wat lang houdbaar is (tot 5 mei), gelukkig is het brood nog goed eetbaar. Akke blijft voorkeur geven aan een rijst lunch! Ze is er nu zeker van dat lange afstand zeilen en haar lichamelijk welzijn niet samen gaan. Gelukkig is aan wal ‘alles’ weer snel voorbij.

Vrijdag 7 mei
Met onze satelliettelefoon bellen we ’s ochtends om 7.00u mijn broer René op, hij is vandaag jarig! Het is erg leuk om midden op de oceaan met iemand te bellen, zeker als iemand dat niet verwacht omdat je ergens midden op de oceaan zit. Om 9.00u klokken we een afstand van 161 mijl. Het wordt een lekkere dag zeilen met een matige wind van 10 knopen (windkracht 3), het gaat niet hard, maar wel relaxt. We zien nog dolfijnen, maar die blijven niet lang bij ons. Het avondeten bestaat uit kipfilet met satésaus uit blik, boontjes uit blik en rijst, maar het smaakt voortreffelijk. We krijgen een mail van de Rebel, zij zijn nog maar 250 mijl van de Azoren, maar hebben harde NO-wind en zijn weer gaan bijliggen. Zij krijgen een waarschuwing voor een nieuwe depressie!

Zaterdag 8 mei
We verzetten de klok weer 1 uur, aangezien we steeds oostelijker komen. We hebben het afgelopen etmaal 120 mijl afgelegd, niet echt snel maar wel heel comfortabel. Nog 640 mijl naar de Azoren. We hebben n.a.v. het mailtje van de Rebel en onze gribfiles besloten een meer noordelijke koers te varen, zo hopen de tegenwind die we verwachten vanaf maandag beter te kunnen opvangen. Het blijft natuurlijk een beetje marginaal, slecht weer is moeilijk te voorkomen, maar je hebt op die manier toch het idee dat je er iets mee doet. Akke leest het leuke boek ‘Rond de wereld met een glimlach’ (van Paul en Maureen gekregen) van Cees de Reus, die met z’n vrouw Karola op zestig jarige leeftijd, in 7 jaar de wereld zijn rondgegaan; Ze heeft het in een adem uitgelezen vanwege herkenning maar ook respect voor hun moed in die jaren! De beschrijving van allemaal in hetzelfde schuitje zitten; de manier van leven en de elke keer weer groeiende kluslijsten die eerder groeien dan afnemen! Zelf heb ik weer een boek uit, ‘Trauma’ van Dylan Jones, met als subtitle ‘Het Britse antwoord op The Silence of the lamb’. Het is een spannend boek wat je in één keer uitleest. De wind was afgelopen nacht al weggevallen en ook vandaag motoren we. Als we de bakboord motor willen starten, blijkt de accuspanning te laag te zijn. We hebben op Sint Maarten nog een nieuwe startaccu gekocht, dus dat kan het niet zijn. Als we ook de dynamo hebben vervangen, blijkt het euvel nog niet opgelost te zijn. Gelukkig kunnen via een kabel te verleggen, verbinding maken met de lichtaccu’s, normaal is dit strikt gescheiden, juist om te voorkomen dat je startaccu leeg zou raken doordat je te veel elektriciteit verbruikt. Voorlopig kunnen we gewoon weer de motor starten, wel zo handig!

Zondag 9 mei
We klokken 122 mijl, een mooie afstand. We zien dolfijnen en een walvis. ’s Avonds leggen we een rif in het zeil

Maandag 10 mei
We klokkern 141 mijl, een prachtige afstand. Maar we krijgen NO-wind 20 knopen (windkracht 5). We steken een dubbel rif en besluiten naar het noorden te varen, waar een hogedrukgebied zich opbouwt. Het is frustrerend varen, de boot vliegt alle kanten op en we krijgen bakken met water over. En de afstand naar Horta neemt nauwelijks af.

Dinsdag 11 mei
We zijn de afgelopen 24-uur 28 mijl (!) dichter bij Horta gekomen. Waarschijnlijk hebben we zo’n 120 mijl afgelegd, alleen niet in de goede richting. We gaan overstag, maar kunnen nog steeds niet pal naar het oosten –richting Horta – varen. Door de wind, stroom en drift varen we een ZO-koers. Dat schiet dus ook niet op. Daarnaast hebben we veel werk aan de boot, een echte klusdag. Via de achterspiegel waar de roerdoorvoer zit, komt water binnen, we hozen dit water er uit. Het water loopt ook via de doorvoeren de boot in. Dus ook daar de boel droogmaken. De roervergrendeling schiet los en het roer slaat omhoog. Dus halen we de snelheid uit de boot en lig ik als een visje op het achterdek en probeer het roer naar beneden te duwen., Het lukt gelukkig vrij snel, maar een golfzeewater houdt geen rekening met mijn kwetsbare positie en ik krijg de volle laag. En koud dat het water is, we missen de Carieb nu echt!

Woensdag 12 mei
Afstand 81 mijl, dat is dus weer wat beter. De wind neemt verder af, we zijn duidelijk onder invloed van het hogedrukgebied. De barometer loopt op tot 1032 mb. Maar de wind wil niet uit de goede hoek waaien, het leven valt ook niet mee! De wind zou in de NO-hoek moeten zitten, zodat wij netjes in en oostelijke richting naar Horta zouden moeten kunnen varen. Het lukt niet, we hebben ook nog eens halve knoop stroom tegen. Uiteindelijk halen we het zeil binnen en motoren we de hele dag. De motoren staan op halve kracht om diesel uit te sparen. We moeten nog 260 mijl, een kippe-eindje eigenlijk, maar het voelt zo niet aan.

Donderdag 13 mei
We motoren nog steeds. Afgelegde afstand 112 mijl, afstand naar de Azoren nog maar 155 mijl! Beide motoren staan aan, ik durf er niet een uit te zetten om brandstof te besparen, we zijn bang dat we hem dan niet meer aankrijgen. (vanwege een lege accu). Aan brandstof hebben we nog SB tank 60 liter, BB tank 40 liter (dit zijn schattingen) en in twee jerrycans nog 40 liter. Daarmee zou het moeten lukken, ik weet alleen niet hoe leeg ik onze tanks kan varen, zonder dat de motor afslaat door ‘lucht happen’. Plan is voorzichtig doorvaren en hopen dat er wind komt. Ik schat dat de motoren nu 1 liter per uur verbruiken. Met 120 liter zou ik dus 60 uur vooruit kunnen! Onze verwachte aankomsttijd (ETA) is vrijdag 14 mei om 22.00u. Dat is dus nog 36 uur varen, kortom we zouden het moeten kunnen redden!

Plotseling merken we dat de snelheid teruggelopen is naar 4 knoop! De BB-motor is afgeslagen! Dat is balen. We zouden de accu van de SB-motor los kunnen koppelen en daarmee de BB-motor proberen te starten, maar als de SB-motor dan af zou slaan hebben we misschien helemaal niets meer. Dus besluiten we op één motor door te varen. In Horta moeten we dan ook op één motor aanleggen, niet ideaal, maar best wel te doen als het niet te hard waait.

Vrijdag 14 mei
’s Ochtends om 10.00u moeten we nog 52 mijl! Het is nu aftellen, het leukste om te doen. We krijgen zelfs ZO-wind en met een gangetje van 6 knoop varen we richting Horta! Om 18.00u komen we aan, lokale tijd is het dan 19.00u. Kees en Trees staan ons op te wachten met verse sinaasappelen, brood en bier!

Een uur later zitten we in Peter Café Sport te genieten van een lekkere biefstuk en een pint bier.

Nawoord,
Het is geen snelle overtocht geweest, 2.250 mijl in 19 dagen. Maar we hebben gelukkig rustig weer gehad. De Rebel die ruim een week eerder is vertrokken, heeft een aantal dagen ‘bij moeten liggen’ vanwege het slechte weer. Na aankomst is het weer omgeslagen, een flinke depressie is over de Azoren heen gegaan, zeilers die na ons binnenkwamen hebben dagen lang harde wind gehad , regelmatig zelfs 40 knoop wind (windkracht 8 tot 9). Vanaf windkracht 8 praat men over storm, windkracht 9 is zware storm.

We zijn best wel gehavend binnengekomen. Het probleem van de dynamo bleek een klein lampje in het paneel te zijn, waardoor de dynamo geen stroom gaf. Motor, dynamo en accu’s zijn gelukkig weer op orde.
Problemen met ons roer vinden hun oorzaak in een hydraulische cylinder die in Grenada is vervangen. We hebben wel garantie, maar midden op de oceaan heb je daar niet veel aan. Een nieuwe cilinder wordt opgestuurd. De roeren hebben we gedemonteerd, de schade wordt hersteld en er komen nieuwe bussen om er voor te zorgen dat er geen speling is.
Onze screetcher (=lichtweerzeil) hebben we naar de zeilmaker gebracht, die zal er voor zorgen dat deze weer netjes gerepareerd wordt, ook het grootzeil hebben we van de giek gehaald. Er zijn toch diverse beschadigingen, ook dit zal de zeilmaker weer netjes repareren.